DE ECONOMIE VAN RUSLAND KAN NOG ZO'N 18 MAANDEN KRACHTIG BLIJVEN DRAAIEN - MAAR DAN GAAT HET PIEPEN EN KRAKEN, VOLGENS EEN DENKTANK
De economie van Rusland kan volgens de Amerikaanse denktank Carnegie Endowment for International Peace nog anderhalf jaar goed blijven draaien, maar het risico van een ontsporing wordt steeds groter.
Rusland blijft de oorlog in Oekraïne op volle kracht voeren, terwijl de Russische economie nog steeds sterk presteert, ondanks westerse handelsbeperkingen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) stelde onlangs dat het land dit jaar sneller zal groeien dan grote westerse economieën, inclusief de VS.
Dat komt deels doordat Rusland manieren heeft gevonden om westerse sancties te omzeilen, aldus onderzoekers van de Carnegie Endowment. Zo verdient Rusland nog steeds veel geld met de export van olie en gas, waarbij landen als China en India grote afnemers van Russische olie zijn geworden. Ook fungeren buurlanden van Rusland als doorvoersluis voor de import van westerse goederen.
"Er is een paradoxale situatie ontstaan: de Russische economie is stabiel, ondanks de westerse sancties maar ook als gevolg daarvan", schrijft analist Alexandra Prokopenko van het Carnegie Russia Eurasia Center deze maand in een rapport. "Die zwaar bevochten stabiliteit kan echter niet eeuwig duren. In het beste geval zal de huidige balans nog zo'n anderhalf jaar in stand blijven, voordat de boel uit elkaar valt door toenemende onevenwichtigheden en mogelijke sociale problemen."
Poetin staat voor trilemma van oorlog voeren, burgers tevreden houden en de economie laten draaien
Rusland heeft volgens Prokopenko te maken een politiek "trilemma". Er zijn drie op elkaar inwerkende problemen waar het land mee wordt geconfronteerd. President Poetin moet namelijk het Russische leger blijven financieren om de oorlog in Oekraïne te kunnen voeren (1), zorgen dat de levensstandaard van Russische burgers op peil blijft (2) én de economie als geheel stabiel houden (3).
Die drie dingen kunnen niet permanent alle drie goed blijven gaan, volgens de Rusland-expert. Zo is het Kremlin van plan om dit jaar een recordbedrag uit te geven aan het leger. Dat geeft op de korte termijn een economische impuls aan de defensie-industrie. Maar het kan ook een rem zetten op de economie van het land, omdat defensie-uitgaven "over het algemeen niet productief zijn", aldus Prokopenko. Bovendien is niet duidelijk hoe snel de oorlog tussen Rusland en Oekraïne voorbij zal zijn.
Ook de levensomstandigheden voor Russische burgers kunnen verslechteren. Hoewel de meeste Russen volgens economen vooralsnog een redelijk normaal leven leiden, is de inflatie enorm gestegen. De centrale bank van Rusland heeft daarom de beleidsrente verhoogd tot maar liefst 16 procent.
Als de centrale bank erin slaagt om de inflatie te beteugelen, zal dat ten koste gaan van het inkomen en de bestedingen van werknemers, zodra de economie begint te krimpen. De hoge rente werpt immers een barrière op het doen van vesteringen en maakt lenen voor bedrijven en consumenten duurder.
Druk op de economie én dus ook op de inkomens kan vervolgens van invloed zijn op het vermogen van Russen om hun leningen af te betalen, waardoor het risico van schuldenproblematiek toeneemt, aldus de denktank.
"Dit verhoogt het risico op sociale onvrede: niemand zal blij zijn met een loonsverlaging", aldus Prokopenko.
Voorlopig slaagt Rusland er echter in de economie stabiel te houden, de levensstandaard van burgers te beschermen én oorlog te voeren in Oekraïne. Tegelijk er is wel een structureel tekort aan arbeidskrachten voor de civiele economie, daalt de arbeidsproductiviteit en is er sprake van een toenemend internationaal isolement.
"In een economie die zich moet schikken naar specifieke politieke doelstellingen, is er weinig ruimte voor een duurzame ontwikkeling. Vroeg of laat zal dit het welzijn van gewone Russen schaden. Met andere woorden: de tijdelijke oplossingen die nu worden genomen en de dalende levensstandaard, gaan een politieke en economische tegenwind vormen voor het Kremlin". aldus Prokopenko.
LEES OOK: Fikse tegenvaller voor Poetin: Oekraïne krijgt alsnog Amerikaans militair steunpakket van ruim $60 miljard
2024-04-23T12:56:53Z dg43tfdfdgfd